गद्यांश पढ़ने के लिए यहाँ क्लिक करें
अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानां विकल्पात्मकेभ्य : उचिततमम् उत्तरं चिनुत।
एकस्मिन् विद्यालये नवमकक्षाया: छात्रेषु अकिञ्चन: इतिनामा एक: छात्र: आसीत् । कक्षाया: सर्वे छात्रा: सम्पन्नपरिवारेभ्य: आसन्, परन्तु अकिञ्चनस्य पिता एकस्मिन् कार्यालये चतुर्थश्रेण्या: कर्मकर: आसीत् । इतरान् सम्पन्नान् छात्रान् दृष्ट्वा प्राय: अकिञ्चनस्य मनसि हीनभावना प्राविशत् । स: अचिन्तयत् एतेषां सहपाठिनां जीवनं धनं आस्ति। धिक मम अभावपूर्णं जीवनम् । मम सहपाठिनां जीवनं पर्वत इव उच्चतं मम च जीवनं धूलिवत् निम्नम् । यदा स एवं चिन्तयति स्म तदैव वैभव:, तस्य सहपाठी, तम् अवदत् भो मित्र ! अहं त्वत: गणितं पठितुम् इच्छामि। किं त्वम् अद्य सायज्रले मम गृहम् आगन्तुं शक्नोषि। अकिञ्चन: वैभवस्य आमन्त्रणं स्वीकृत्य सायज्रले यदा तस्य गृहम् अगच्छत् । तदा स: अपश्यत् यत् वैभवस्य गृहे माता पितरौ अनुपस्थितौ आस्ताम्। वैभव: तस्मै असूचयत् यत् रात्रौ विलम्बेन एव तौ गृहम् आगच्छत:। वैभवस्य विषादपूर्णं जीवनं दृष्ट्वा अकिञ्चन: अबोधयत् यत् तस्य गृहे मातापित्रौ: अधिकसानिध्येन तस्य एव जीवनं वरम् न तु वैभवस्य।
एकस्मिन् विद्यालये नवमकक्षाया: छात्रेषु अकिञ्चन: इतिनामा एक: छात्र: आसीत् । कक्षाया: सर्वे छात्रा: सम्पन्नपरिवारेभ्य: आसन्, परन्तु अकिञ्चनस्य पिता एकस्मिन् कार्यालये चतुर्थश्रेण्या: कर्मकर: आसीत् । इतरान् सम्पन्नान् छात्रान् दृष्ट्वा प्राय: अकिञ्चनस्य मनसि हीनभावना प्राविशत् । स: अचिन्तयत् एतेषां सहपाठिनां जीवनं धनं आस्ति। धिक मम अभावपूर्णं जीवनम् । मम सहपाठिनां जीवनं पर्वत इव उच्चतं मम च जीवनं धूलिवत् निम्नम् । यदा स एवं चिन्तयति स्म तदैव वैभव:, तस्य सहपाठी, तम् अवदत् भो मित्र ! अहं त्वत: गणितं पठितुम् इच्छामि। किं त्वम् अद्य सायज्रले मम गृहम् आगन्तुं शक्नोषि। अकिञ्चन: वैभवस्य आमन्त्रणं स्वीकृत्य सायज्रले यदा तस्य गृहम् अगच्छत् । तदा स: अपश्यत् यत् वैभवस्य गृहे माता पितरौ अनुपस्थितौ आस्ताम्। वैभव: तस्मै असूचयत् यत् रात्रौ विलम्बेन एव तौ गृहम् आगच्छत:। वैभवस्य विषादपूर्णं जीवनं दृष्ट्वा अकिञ्चन: अबोधयत् यत् तस्य गृहे मातापित्रौ: अधिकसानिध्येन तस्य एव जीवनं वरम् न तु वैभवस्य।
132. ‘रात्रौ’ इति पदे का विभक्ति:
1. द्वितीया
2. चतुर्थी
3. षष्ठी
4. सप्तमी
Click To Show Answer
Answer – (4)