गद्यांश पढ़ने के लिए यहाँ क्लिक करें
अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानां विकल्पात्मकेभ्य: उचिततमम् उत्तरं चिनुत।
एक: सिंहराज: वने निवसति स्म। मृगयायां तस्य अभिरुचि: नष्टा: जाता। अत: स सर्वान् पशून् आहूतवान् उक्तवान् च ‘‘अद्यारभ्य युष्मासु दिने दिने एक: पशु आत्मना मम भोजनरूपेण आगन्तव्यम्’’। तदा आरभ्य मृगेन्द्रस्य आज्ञां सर्वे पशव: पालयन्ति स्म। एकदा शशकस्य दिन: आसीत् । तस्मात् शशक: खिन्न: जात:। सिंहस्य गुहां तद्दिने कियान् विलम्ब: जात: इति क्रुद्ध: आसीत् । सिंह गच्छन् समये तेन एक: कूप: दृष्ट: एका योजना तस्य मनसि उत्पन्ना। शशक: सिंहस्य समीपे मन्दं गतवान् , उक्तवान् च ‘‘क्षम्यताम् , मार्गे एकेन अन्येन सिंहेन अपि मां दृष्टम्। यदा स: मृगयार्थं मयि धावित्वान् तदा अहम् बहुप्रयत्नेन अस्मात् सिंहात् पलायनं कृतवान् । भवता भोजनार्थं यावच्छक्त्या त्वरया आगतवान् अधुना’’। सिंह: एतत् श्रुत्वा तुष्ट: जात: किन्तु अन्य: सिंह: अपि तास्मिन् वने वसति इति ज्ञात्वा स: क्रुद्ध: जात:। स: क्रोधेन उक्तवान् ‘‘भो शशक! त्वया तस्य सिंहस्य वासस्थलं ज्ञातं वा’’? शशक: उक्तवान् – ‘‘आम सिंहराज! अहं तस्य वासस्थलं भवन्तं प्रदर्शयामि’’। शशक: पूर्वे दृष्टस्य कूपस्य समीपे सिंहम् आनीतवान्। शशक: उक्तवान् ‘‘भो! आस्मिन् कूपे एव स: सिंह, निवसति’’ इति कूपे पश्यन् सिंहराज: आत्मन: प्रतिबिम्बं अपश्यत्। तं प्रतिबिम्बं अन्य सिंह: एव इति मत्वा यदा तं मारयितुं कूप्यां कुर्दितवान् तदा स्वयमेव दिवङ्गतवान्।
एक: सिंहराज: वने निवसति स्म। मृगयायां तस्य अभिरुचि: नष्टा: जाता। अत: स सर्वान् पशून् आहूतवान् उक्तवान् च ‘‘अद्यारभ्य युष्मासु दिने दिने एक: पशु आत्मना मम भोजनरूपेण आगन्तव्यम्’’। तदा आरभ्य मृगेन्द्रस्य आज्ञां सर्वे पशव: पालयन्ति स्म। एकदा शशकस्य दिन: आसीत् । तस्मात् शशक: खिन्न: जात:। सिंहस्य गुहां तद्दिने कियान् विलम्ब: जात: इति क्रुद्ध: आसीत् । सिंह गच्छन् समये तेन एक: कूप: दृष्ट: एका योजना तस्य मनसि उत्पन्ना। शशक: सिंहस्य समीपे मन्दं गतवान् , उक्तवान् च ‘‘क्षम्यताम् , मार्गे एकेन अन्येन सिंहेन अपि मां दृष्टम्। यदा स: मृगयार्थं मयि धावित्वान् तदा अहम् बहुप्रयत्नेन अस्मात् सिंहात् पलायनं कृतवान् । भवता भोजनार्थं यावच्छक्त्या त्वरया आगतवान् अधुना’’। सिंह: एतत् श्रुत्वा तुष्ट: जात: किन्तु अन्य: सिंह: अपि तास्मिन् वने वसति इति ज्ञात्वा स: क्रुद्ध: जात:। स: क्रोधेन उक्तवान् ‘‘भो शशक! त्वया तस्य सिंहस्य वासस्थलं ज्ञातं वा’’? शशक: उक्तवान् – ‘‘आम सिंहराज! अहं तस्य वासस्थलं भवन्तं प्रदर्शयामि’’। शशक: पूर्वे दृष्टस्य कूपस्य समीपे सिंहम् आनीतवान्। शशक: उक्तवान् ‘‘भो! आस्मिन् कूपे एव स: सिंह, निवसति’’ इति कूपे पश्यन् सिंहराज: आत्मन: प्रतिबिम्बं अपश्यत्। तं प्रतिबिम्बं अन्य सिंह: एव इति मत्वा यदा तं मारयितुं कूप्यां कुर्दितवान् तदा स्वयमेव दिवङ्गतवान्।
122. ‘शीघ्र’ इति पदस्य समानार्थकं पदम् आस्मिन् अनुच्छेदे चित्वा लिखत–
1. त्वरया
2. विलम्बम्
3. पलायनम्
4. गच्छन्
Click To Show Answer
Answer -(1)