गद्यांश पढ़ने के लिए यहाँ क्लिक करें
अधोलिखितेषु गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानां विकल्पात्मकोत्तरेभ्य: उचिततमम् उत्तरं चित्वा लिखत।
कुसुमपुरं नाम नगरम् । तत्र ‘नन्द:’ नाम राजा आसीत् । स: नृप: नन्द: अतीव बुद्धिमान् । ‘नन्दस्य बुद्धिपरीक्षा करणीया’ इति एकदा तदाश्रितानां राज्ञाम् इच्छा जाता। तदर्थं ते मुद्राङ्कितम् एकां सुवर्णपेटिकां तस्मै प्रेषितवन्त:। पेटिकाया: अन्त: एक: दारुदण्ड: आसीत्। एकं पत्रम् अपि तत्र आसीत् । पत्रे एवं लिखितम् आसीत्- ‘‘अस्य दारुदण्डस्य मूलभाग: क: अग्रभाग: क: इति सूचनीयम्’’ इति।
अनेके बुद्धिमन्त: आगता:। ते जपत्रे स्थितं प्रश्नं पठितवन्त: किन्तु उत्तरं न ज्ञातवन्त:। चन्दनदास: कश्चन् श्रेष्ठ: वणिक । तस्य गृहे ‘सुबुद्धि:’ नाम कश्चित् आसीत्। स: पत्रवृत्तान्तं श्रुतवान्, राजसमीपम् आगतवान् च।
सुबुद्धि: नन्दम् उक्तवान् – ‘‘महाराज! अत्र विचारणीयं किम् अस्ति? तं दारुदण्डं जले निक्षिपतु। य: भागे जले निमज्जति स: मूलभाग:, यत: मूले एव भार: अधिक: भवति। य: भाग: जलस्य उपरि प्लवते स: अग्रभाग:’ इति।
अनेन राजा सन्तुष्ट:। स: सुबुद्धिं एव मन्त्रिपदे नियोजितवान् । स: एव सुबुद्धि: एकस्मिन् युद्धे भयं विना घोरं युद्धं कृतवान् । तत: आरभ्य स: अमात्यराक्षस: इति प्रसिद्ध: अभवत् ।
कुसुमपुरं नाम नगरम् । तत्र ‘नन्द:’ नाम राजा आसीत् । स: नृप: नन्द: अतीव बुद्धिमान् । ‘नन्दस्य बुद्धिपरीक्षा करणीया’ इति एकदा तदाश्रितानां राज्ञाम् इच्छा जाता। तदर्थं ते मुद्राङ्कितम् एकां सुवर्णपेटिकां तस्मै प्रेषितवन्त:। पेटिकाया: अन्त: एक: दारुदण्ड: आसीत्। एकं पत्रम् अपि तत्र आसीत् । पत्रे एवं लिखितम् आसीत्- ‘‘अस्य दारुदण्डस्य मूलभाग: क: अग्रभाग: क: इति सूचनीयम्’’ इति।
अनेके बुद्धिमन्त: आगता:। ते जपत्रे स्थितं प्रश्नं पठितवन्त: किन्तु उत्तरं न ज्ञातवन्त:। चन्दनदास: कश्चन् श्रेष्ठ: वणिक । तस्य गृहे ‘सुबुद्धि:’ नाम कश्चित् आसीत्। स: पत्रवृत्तान्तं श्रुतवान्, राजसमीपम् आगतवान् च।
सुबुद्धि: नन्दम् उक्तवान् – ‘‘महाराज! अत्र विचारणीयं किम् अस्ति? तं दारुदण्डं जले निक्षिपतु। य: भागे जले निमज्जति स: मूलभाग:, यत: मूले एव भार: अधिक: भवति। य: भाग: जलस्य उपरि प्लवते स: अग्रभाग:’ इति।
अनेन राजा सन्तुष्ट:। स: सुबुद्धिं एव मन्त्रिपदे नियोजितवान् । स: एव सुबुद्धि: एकस्मिन् युद्धे भयं विना घोरं युद्धं कृतवान् । तत: आरभ्य स: अमात्यराक्षस: इति प्रसिद्ध: अभवत् ।
129. कुसुमपुरस्य राजा क: आसीत् ?
1. चन्द्रगुप्त:
2. नन्द:
3. मलयकेतु:
4. पर्वतक:
Click To Show Answer
Answer – (2)
कुसुमपुर का राजा नन्द था। वह अत्यन्त बुद्धिमान था।
कुसुमपुर का राजा नन्द था। वह अत्यन्त बुद्धिमान था।